Monitory odsłuchowe – 3 główne typy, cechy oraz różnice
Wydawać by się mogło, że głośnik to głośnik, czym zatem są monitory odsłuchowe? Czym różnią się od głośników konsumenckich czy hi-fi? Skąd bierze się ich cena? Jakie są typy, cechy charakterystyczne i przeznaczenie? Odpowiedzi na wszystkie te pytanie znajdziesz w tym artykule.
Monitory odsłuchowe z założenia powinny być odsłuchem referencyjnym, czyli takim, który jak najwierniej prezentuje odtwarzany na nich materiał. Głośniki konsumenckie czy zestawy hi-fi natomiast mają brzmieć atrakcyjnie dla odbiorcy, bo chodzi przecież o przyjemność z słuchania muzyki. Dlaczego zatem referencja jest tak pożądana w monitorach studyjnych? Ponieważ zapewnia on idealny punkt wyjścia do pracy z dźwiękiem. Jeśli pracowalibyśmy na odsłuchu, który brzmi zbyt jasno, nasze miksy byłyby zbyt ciemne. Przy odsłuchu ze zbyt małą ilością dołu nasze produkcje byłyby przebasowane. Lecz referencja nie dotyczy jedynie walorów brzmieniowych. Poza odpowiedzią częstotliwościową kluczowa jest również odpowiedź fazowa, a więc czas w jakim docierają do nas poszczególne częstotliwości bezpośrednio z kolumny głośnikowej. Aby jednak nie zagłębiać się zbyt w technikalia, podsumujmy, że jak najbardziej liniowa odpowiedź częstotliwościowa i fazowa naszego odsłuchu zapewnia nam najdokładniejszy dźwięk. Aby to uzyskać producenci skrupulatnie dobierają komponenty swoich konstrukcji takie jak: obudowa, przetworniki, zwrotnice czy wzmacniacze. Śmiało można stwierdzić, że na chwilę obecną najpopularniejszym producentem referencyjnych monitorów odsłuchowych jest firma ATC Loudspeakers. Znajdziemy je nie tylko w największych studiach nagraniowych na świecie ale również w domowych pracowniach najpopularniejszych artystów w kraju i za granicą. Cenione są on głównie za swoją unikalną precyzję. Przejdźmy zatem do różnych typów monitorów odsłuchowych.
W pierwszej kolejności rozróżnić należy monitory aktywne i pasywne. Monitory aktywne posiadają wbudowany przynajmniej jeden wzmacniacz. Pasywne natomiast wymagają wzmacniacza zewnętrznego. Czy można określić, że jeden typ jest lepszy od drugiego? W żadnym wypadku, bo to nie rodzaj zasilania decyduje o efekcie końcowych. Zauważyć natomiast należy, że większość obecnie produkowanych monitorów studyjnych to modele aktywne. Z pewnością jest to spowodowane między innymi faktem, że producent na etapie projektowania dobiera wzmacniacz, który zapewni najlepsze parametry danej konstrukcji i niweluje do minimum ryzyko związane z nieodpowiednim doborem komponentów przez użytkownika końcowego. W najgorszym wypadku, mogło by to doprowadzić do tego, że głośniki nie brzmiałyby wystarczająco dobrze, a w najgorszym uszkodzeniem głośnika przez spalenie przetworników. Jeżeli natomiast mamy do czynienia z w pełni świadomym i doświadczonym użytkownikiem, to w przypadku kolumn pasywnych, może on dobrać elementy tak, że zabrzmią one jeszcze lepiej niż te dobrane fabrycznie. Natomiast aby to uzyskać niezbędna jest zaawansowana wiedza z zakresu elektroniki oraz akustyki.
Przejdźmy zatem do kolejnego podziału jakim jest podział pasma. Tutaj wyróżniamy monitory pełnozakresowe, dwudrożne, oraz trójdrożne. Zdecydowanie rzadziej spotykamy się z konstrukcjami cztero- czy pięciodrożnymi. O co w tym wszystkim chodzi? Chodzi o to, aby poszczególne zakresy pasma akustycznego były odtwarzanie przez oddzielne przetworniki a co za tym idzie, również przez oddzielny wzmacniacz. Najprościej można to wytłumaczyć tym, że dużo łatwiej jest przetwornikowi emitować tylko konkretny przedział pasma niż cały zakres. Dlatego też, przetworniki o dużej średnicy odpowiedzialne są za pasmo niskotonowe, te nieco mniejsze za pasmo środkowe, a najmniejsze – wysokie tony. Wynika to również z faktu, że wielkość przetwornika definiuje też jego zapotrzebowanie na moc. Podsumowując podział pasma na kilka przetworników zapewnia skuteczniejszą oraz dokładniejszą reprodukcje dźwięku. Oczywiście przy zachowaniu odpowiedniego dopasowania komponentów, nie tylko głośników ale również zwrotnic, filtrów oraz doboru punktów podziałów. Co więcej z uwagi na to, że pasmo niskotonowe wymaga zastosowania dużego przetwornika oraz wzmacniacza, ze względu na duże zapotrzebowanie na energię dodatkowo stosowane są moduły niskotonowe czyli subwoofery odpowiedzialne za najniższy zakres częstotliwości.
Idąc dalej, głównie ze względu na moc zestawu odsłuchowego, ale też jego konstrukcje, wyróżniamy monitory bliskiego, średniego oraz dalekiego pola. Czym zatem motywowany jest ten podział? Odległością słuchacza od głośnika oraz wielkością pomieszczenia odsłuchowego. Faktem jednak jest, że nie ma dużej reżyserki z monitorami dalekiego pola, bez monitorów pola bliskiego. Dlaczego? Praca z dźwiękiem zajmuje wiele czasu i aby była ona efektywna i jak najmniej męcząca dążymy do tego aby pracować z jak najmniejszymi poziomami głośności. Dzięki temu możemy pracować dużej bez zmęczenia słuchu. Odsłuchy dalekiego pola zazwyczaj służą do prezentacji finalnych efektów pracy naszym klientom lub do kontroli efektów naszej pracy na kolejnych etapach. O ile słuchając monitorów bliskiego pola przy niskich poziomach głośności można pracować również w nienajlepiej brzmiących pomieszczeniach, tak do konstrukcji dalekiego pola reżyserka o doskonałej akustyce jest niezbędna. Oczywiście producenci oferują również modele pośrednie, a więc blisko-średniego pola lub średnio-dalekiego.
Na podstawie powyższego możesz świadomie podjąć decyzję jaka konstrukcja monitorów odsłuchowych będzie idealna dla Ciebie. Jeśli jednak nie zależy Ci na tym, aby Twoje głośniki ukazały nie tylko zalety ale i wady ulubionych nagrań śmiało wybierz zestawy hi-fi aby cieszyć się atrakcyjnym dla ucha brzmieniem. Marka ATC Loudspeakers w swojej ofercie posiada również modele dedykowane do hi-fi.